โรคสมองเสื่อมเป็นปัญหาที่สำคัญที่มีผลกระทบต่อผู้สูงอายุค่อนข้างมาก นอกจากจะมีผลในเรื่องความทรงจำแล้ว สมองเสื่อมยังส่งผลต่อภาวะอารมณ์และพฤติกรรมที่สามารถเปลี่ยนแปลงไปได้ด้วย เพื่อป้องกันปัญหาที่เกิดจากโรคนี้ คนใกล้ตัวและผู้ที่ดูแลผู้สูงอายุควรหากิจกรรมช่วยฝึกสมองและพัฒนาความจำสำหรับผู้สูงอายุมาใช้ในชีวิตประจำวันแล้วค่ะ
ทั้งนี้การฝึกสมองผู้สูงอายุมีความจำเป็นอย่างมาก เพราะว่าเมื่ออายุมากขึ้น ความสามารถในการรับรู้จะลดลง และยังส่งผลต่อความจำ ความคิด และความเข้าใจ ซึ่งการออกกำลังกายสมองหรือการฝึกสมอง ก็จะช่วยให้ชะลอการเสื่อมถอยของสมอง กระตุ้นความคิด ความรู้ ความเข้าใจได้ดี เหมือนกับร่างกายของเราที่ก็ต้องการการออกกำลังกายเช่นกันเพื่อให้ร่างกายยังคงแข็งแรง ขยับเขยื้อนได้ดี การฝึกสมองจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรละเลย
เคล็ดลับในการฝึกสมองนั้นไม่ยากเลยค่ะ มาดูกันว่ามีอะไรบ้าง
1. ฝึกการคิดคำนวณ
เป็นกิจกรรมง่ายๆที่สามารถทำได้ในทุกวัน อาจจะเป็นการคิดเลขในใจ คิดเลขด้วยการนับนิ้ว หรืออาจจะหากิจกรรมนับเลขสนุกๆบวกค่าอาหาร นับเงินทอน ก็เป็นตัวช่วยให้ผู้สูงอายุได้ใช้สมองแล้ว
2. ฝึกความจำ
เป็นการคิดทบทวนเรื่องต่างๆที่ตัวเองสนใจ เช่น การเล่าเรื่องราวต่างๆที่เจอในแต่ละวันในคนในบ้านฟัง การร้องเพลงที่ชอบโดยไม่ต้องดูเนื้อเพลง หรืออาจจะให้อ่านหนังสือที่ชอบแล้วให้เล่าให้ฟัง เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ใช้สมองในการคิดทบทวนเรื่องราวได้พัฒนาสมองไปในตัว
3. ฝึกความคิดสร้างสรรค์
เป็นการเปิดอิสสระทางความคิดให้ผู้สูงอายุได้คิดอะไรใหม่ๆ อาจจะเป็นการวาดรูป ทำอาหารเมนูใหม่ๆ หรือหากิจกรรมใหม่ๆที่ผู้สูงอายุไม่เคยทำมาให้ลองทำ เพื่อได้ใช้ความคิดใหม่ๆในการลงมือทำกิจกรรมนั้นๆ
4. ฝึกภาษา
หลักๆคือการเข้าสังคม การฟัง พูดคุย ตีความคำพูดโต้ตอบได้ การเข้าสังคมไม่เพียงแต่ช่วยเรื่องสมองในการฝึกภาษา แต่ยังช่วยในเรื่องความเหงา ผู้สูงอายุได้พบปะพูดคุยเจอผู้คนก็จะไม่รู้สึกเหงาโดดเดี่ยวด้วยค่ะ
5. ฝึกสมองทั้ง 2 ซีก
เป็นการเคลื่อนไหวร่างกายให้ทั้ง 2 ข้าง ทำงานประสานกัน สมองมีความเชื่อมโยงกันมากขึ้น กิจกรรมง่ายๆ เช่น การเต้นรำ การเล่นดนตรี การออกกำลังกายแบบเบาๆ
6. ฝึกการวางแผนและแก้ปัญหา
เป็นการฝึกให้ผู้สูงอายุได้ลองวางแผนเพื่อทำอะไรสักอย่าง อาจจะเป็นการวางแผนมื้ออาหารว่ากินอะไรดี ต้องเตรียมอะไรบ้าง หรือลองหากิจกรรมที่ให้ผู้สูงอายุได้ฝึกแก้ปัญหา
7. ฝึกเล่นเกมส์แบบออนไลน์
มีเกมส์มากมายในแอพพลิเคชั่น ในออนไลน์ที่ช่วยให้ได้ใช้ความคิด ใช้สมอง ก็เป็นกิจกรรมที่ดีและสนุกด้วยค่ะ
ทั้งนี้ในส่วนของเกมส์ที่จะช่วยพัฒนาสมองผู้สูงอายุ และยังเป็นกิจกรรมที่สนุกๆ สามารถชวนกันเล่นได้ทั้งครอบครัว อย่างเช่น
- เกมส์จับผิดภาพ เกมส์นี้ช่วยฝึกทักษะด้านความจำ ฝึกสมาธิ ฝึกความอดทน และช่วยให้ได้ฝึกสายตาในการสังเกตด้วย เป็นเกมส์ที่สามารถชวนผู้สูงอายุเล่นแข่งกันจับผิดภาพเพื่อเพิ่มความสนุกมากขึ้นด้วยค่ะ
- เกมส์นับเหรียญ จริงๆเป็นการฝึกใช้สมองผู้สูงอายุในการนับเลข แต่เป็นเกมส์ที่ช่วยให้สนุกมากขึ้น โดยการนำเหรียญมารวมกันแล้วนับว่าได้เท่าไร เมื่อฝึกบ่อยๆก็จะช่วยให้เวลาจับจ่ายใช้สอยนับเงินทอน นับเงินจ่ายได้ถูกต้องครบถ้วนด้วยค่ะ
- เกมส์จับคู่เงา เป็นการหาภาพเหมือนของภาพจริง กับภาพเงา เกมส์นี้ก็จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีสมาธิและได้ใช้สายตาในการสังเกต
- เกมส์บวกเลข เป็นเกมส์ที่นับแต้มบนหน้าลูกเต๋า เกมส์นี้หากได้เล่นได้บวกเลขบ่อยๆ ก็จะช่วยให้สมองประมวลผลได้รวดเร็วมากขึ้นด้วย
- เกมส์เขาวงกต เป็นเกมส์ที่ช่วยให้ผู้สูงอายุได้ฝึกการตัดสินใจ ฝึกคิดแก้ปัญหา และยังช่วยในเรื่องของสมาธิด้วย
จริงๆมีอีกหลายเกมส์ที่สามารถโหลดแอพพลิเคชั่นในมือถือ หรือไอแพด ได้ง่ายๆ เพื่อให้ผู้สูงอายุได้ใช้เวลาในการเล่นเกมส์ ผ่อนคลาย มีกิจกรรมให้ทำ และยังได้ใช้สมองอีกด้วยค่ะ
การฝึกสมองเป็นประจำทั้งการทำกิจกรรม การเล่นเกมส์ ก็จะช่วยส่งเสริมสุขภาพสมอง และการทำงานของสมอง ผู้ดูแลหรือคนในครอบครัวควรนำกิจกรรมเหล่านี้มาใส่ไว้ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้สมองได้รับการฝึกทุกวัน และยังเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้สูงอายุไม่รู้สึกเหงา หรือเบื่อหน่ายด้วย
