การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และหลากหลาย เป็นวิธีที่ดีที่สุดที่จะทำให้เราได้รับสารอาหารครบถ้วนตามที่เราต้องการ สำหรับผู้สูงอายุ ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี ขึ้นไป อาจต้องการวิตามินและแร่ธาตุมากกว่าวัยกลางคน โดยคุณหมอหรือนักโภชนาการ มักจะบอกกับเราว่า เราควรปรับเปลี่ยนอาหารที่เรารับประทานอยู่ หรือให้ทานวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เป็นอาหารเสริม เพื่อให้ร่างกายเราได้รับสารอาหารเหล่านี้อย่างเพียงพอ
แคลเซียม ทำงานร่วมกับวิตามินดี เพื่อให้กระดูกแข็งแรง จำเป็นสำหรับผู้สูงอายุเนื่องจากมีการสูญเสียมวลกระดูก แคลเซียมพบได้ใน นมและผลิตภัณฑ์จากนม ยิ่งเป็นพวกนมไร้ไขมันหรือไขมันต่ำยิ่งดี ผักใบเขียว เช่นคะน้า รวมถึงปลากระป๋องที่มีก้างนิ่มๆอยู่ด้วย
วิตามินดี จริงอยู่ประเทศไทยเป็นเมืองร้อนที่มีแดดเกือบทั้งปี แสงแดดส่วนช่วยในการสังเคราะห์วิตามินดีของร่างกายเรา แต่เรหลายๆคนยังได้รับวิตามินดีน้อยกว่าปริมาณที่เราต้องการในแต่ละวัน ลองปรึกษาคุณหมอเกี่ยวกับการทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารประเภทวิตามินดี หรือลองเพิ่มเนื้อปลาที่มีไขมันสูงเข้าไปในมื้ออาหาร รวมถึงอาจลองพิจารณาดื่มนมที่มีการเสริมวิตามินดีเข้าช่วยด้วยก็ได้
วิตามินบี6 ที่มีส่วนช่วยในการเพิ่มเซลล์เม็ดเลือดแดง พบได้ใน มันฝรั่ง กล้วย อกไก่ เป็นต้น
วิตามินบี12 ช่วยบำรุงรักษาเซลล์เม็ดเลือดแดงและระบบประสาทให้แข็งแรง พบได้มากในหอยลาย เนื้อสัตว์ ตับ ปลาทูน่า และปลาแซลม่อน เป็นต้น ผู้สูงอายุตั้งแต่ 50 ปี ขึ้นไป จะมีความต้องการวิตามินบี12 มากขึ้น และในบางท่านอาจมีปัญหาเรื่องการดูดซึมวิตามินจากอาหารที่รับประทานร่วมด้วย ในกรณีนี้คุณหมออาจแนะนำให้รับประทานอาหารที่มีการเสริมวิตามิน หรือรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารร่วมด้วย สำหรับผู้ที่ทานมังสวิรัติหรือทานเจอย่างเคร่งครัด มีความเสี่ยงสูงที่จะขาดวิตามินบี 12 เนื่องจากวิตามินบี 12 ตามธรรมชาติ นั้นพบได้ในอาหารที่มาจากสัตว์เท่านั้น
สารต้านอนุมูลอิสระ หรือแอนตี้ออกซิแดนท์ คือสารที่มีส่วนช่วยในการป้องกันหรือชะลอการเสื่อมสภาพของเซลล์ พบได้มากในผักและผลไม้
- เบต้าแคโรทีน พบในผักและผลไม้ ทั้งสีเขียวเข้มและสีส้ม
- เซเลเนียม พบในอาหารทะเล ตับ เนื้อสัตว์และธัญพืชต่างๆ
- วิตามินซี พบในผลไม้รสเปรี้ยว พริกไทย มะเขือเทศและเบอรี่ต่างๆ
- วิตามินอี พบใน จมูกข้าวสาลี ถั่วต่างๆ งา มะกอก เป็นต้น
ปัจจุบันมีการวิจัยที่บอกว่า การได้รับแอนตี้ออกซิแดนท์ในปริมาณมากผ่านทางผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ไม่สามารถป้องกันโรคเรื้อรังต่างๆได้ เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน ในบางการศึกษายังพบว่าการได้รับแอนตี้ออกซิแดนท์ในปริมาณที่สูงอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อเราได้ด้วย ตัวอย่าง เช่น ผู้ที่สูบบุหรี่หากได้รับเบต้าแคโรทีนในปริมาณมาก อาจเพิ่มความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งปอด หรือผู้ชายที่รับประทานวิตามินอีเสริมอาหารในปริมาณมากอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก
สมุนไพรเสริมอาหารและผู้สูงอายุ
สมุนไพรเสริมอาหารคือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มาจากพืช เราอาจจะเคยได้ยินเกี่ยวกับ แปะก๊วยสกัด โสมสกัด เห็ดหลินจือสกัด หรือแม้กระทั่งถังเช่าสกัด ปัญหาที่พบคือ งานวิจัยส่วนมากยังอยู่ในขั้นตอนการศึกษา จึงยังเร็วเกินไปที่จะบอกว่าสมุนไพรเหล่านี้ปลอดภัยและมีประโยชน์ ทั้งนี้ในหลายๆงานวิจัยยังพบว่า สมุนไพรบางชนิดไม่ได้ก่อให้เกิดประโยชน์ใดๆต่อร่างกายเรา เราจึงควรตระหนักเสมอว่า การที่ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเหล่านั้นมาจากธรรมชาติ หรือมาจากพืช ไม่ได้หมายความว่ามันปลอดภัยเสมอไป
สิ่งที่ท่านควรคำนึงก่อนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมารับประทานมีดังนี้
- ควรหาข้อมูล เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่เราจะรับประทานให้มากที่สุด ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่คนรอบข้างบอกว่าดี อาจจะไม่ดีสำหรับเราก็ได้ โดยหากเราหาข้อมูลจากบทความหรือสื่อออนไลน์ต่างๆเราควรดูว่าเป็นแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้หรือไม่ เพราะในบางครั้งผู้เขียนหรือแหล่งข้อมูลที่เราค้นหามา อาจจะได้รับการสนับสนุนจากผู้ขายผลิตภัณฑ์เหล่านั้น จึงพยายามนำเสนอข้อมูลในทางที่ส่งเสริมการขาย
- จำไว้ ว่า คำว่ามาจาก “ธรรมชาติ” ไม่ได้หมายความว่าปลอดภัยและดีต่อเรา มันอาจจะมีผลข้างเคียงมากมาย หรืออาจทำให้ยาตัวอื่นๆที่เรารับประทานอยู่ ลดประสิทธิภาพลง หรือออกฤทธิ์รุนแรงขึ้น
- ปรึกษาคุณหมอก่อนจะตัดสินใจรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อรักษาอาการต่างๆ ไม่ควรวินิจฉัยหรือพยายามรักษาโรคด้วยตนเอง
- เลือกซื้อ อย่าซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีส่วนผสมที่ไม่จำเป็นต่อคุณ อย่าเดาเอาเองว่ายิ่งเข้มข้น ยิ่งดี เพราะบางทีการที่รับประทานของพวกนี้มากเกินไป หรือได้รับสารอาหารที่มีความเข้มข้นสูงเกินไป อาจจะก่อให้เกิดอันตราย และยังทำให้สิ้นเปลืองเงินไปกับสิ่งที่ไม่จำเป็นอีกด้วย
- ตรวจสอบ ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ เรื่องการกล่าวอ้างสรรพคุณ ข้อมูลควรมาจากจากแหล่งที่เชื่อถือได้ เช่นการมองหาเครื่องหมาย อย. บนฉลากของสินค้า เราควรจะระลึกเอาไว้เสมอว่าคำกล่าวอ้างบางอย่างที่ฟังดูดีเกินกว่าจะเป็นจริงนั้น มันอาจจะเป็นแค่คำกล่าวอ้างลอย ๆของผู้ขายที่ไม่ได้มีหลักฐานใดๆมาพิสูจน์เลยก็เป็นได้
โดยสรุปไม่ว่าเราจะเลือกรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือไม่ เราก็ควรรักษาวิถีชีวิตที่ก่อให้เกิดสุขภาพที่ดี อันได้แก่รับประทานอาหารให้หลากหลายและมีประโยชน์ พยายามหากิจกรรมที่ทำให้เราได้ฝึกสมองอย่างต่อเนื่อง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่สูบบุหรี่ งดแอลกอฮอล์ และที่สำคัญไปพบคุณหมอเป็นประจำ เท่านี้เราก็จะใช้ชีวิตในวัยสูงอายุได้อย่างมีความสุข พร้อมกับการมีร่างกายที่แข็งแรง
ที่มาของข้อมูล:
https://www.nia.nih.gov/health/dietary-supplements-older-adults
https://www.nccih.nih.gov/health/antioxidants-in-depth
ที่มาของรูป: www.freepik.com
